Het 2de, 3de en 4de leven van een bandrecorderkop. (1) (Toestel of techniek)

door Marotick , Huizen, 05-08-2017, 23:17 (2449 dagen geleden)
Gewijzigd door Marotick, 05-08-2017, 23:18

Begin dit jaar heb ik een 4 delige serie geschreven over de revisie van de A77 recorder van Revox en dit zou deel 5 kunnen zijn.
De eerdere delen zijn hier te vinden:
http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=34842
http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=34841
http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=34840
http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=34839

Op dit moment zijn bandrecorders ongekend populair. Het lijkt wel of iedereen weer teruggaat naar het analoog opnemen. Ik geef toe dat het wel wat heeft om een bandje samen te stellen met leuke muziek en dat aan elkaar te prutten en later in huiselijke kring weer af te draaien.
Ook muzikanten neem vaak hun muziek analoog op, voor de sound, en digitaliseren dat later dan weer.
Bij de revisie van zo'n oude recorder loopt de reviseur tegen een onoverkomelijk probleem aan van een onderdeel dat niet meer gemaakt wordt en toch essentieel is voor de werking...
De bandrecorderkop.

De kop is niets anders dan een ronde spoel waar de uiteinden elkaar bijna raken. Die uiteinden komen dus dicht tegen elkaar aan te liggen en wordt gescheiden door de luchtspleet.
Als er signaal op de spoel wordt gezet dan fluctueert dat magnetisch veld door het aangelegde signaal en springt over die luchtspleet heen. Die luchtspleet is maar enkele micron groot.
Als er op dat moment een magnetische laag, aangebracht op een drager de geluidsband dus, langs die luchtspleet beweegt dan wordt het magnetisch veld op de magneculen van de band vastgelegd en als diezelfde band later weer langs zo'n kop beweegt dan zal dat wisselende magnetisch veld op de band weer een spanning induceren die weer op de aansluiting van de spoel af te lezen is. Wordt dan dat signaal weer versterkt dan hoor je weer wat er op de band staat, dat eerder is vastgelegd.

Een bandrecorder heeft meerdere koppen waar de band langs trekt. Een wiskop die een eerder opgenomen signaal kan wissen, een opname kop die het signaal op de band kan zetten en een weergave kop die weer afluistert wat er op de band staat. Die opname en weergave kop kunnen ook gecombineerd zijn.
De wiskop werkt doordat de spoel een stevig onhoorbaar signaal op de aansluiting krijgt en daardoor de magneculen op de band heftig door elkaar schut. De magneetdeeltjes worden vele malen per seconden gewisseld van noord naar zuidpool. Er blijft dus niets meer heel van de eerdere magnetisatie.

Als de koppen in lijn staan dan drukt de band niet echt tegen de koppen aan. Dit kopcontact is nodig voor een goede magnetisatie van de band. Vroeger zag je nog weleens aandrukviltjes hiervoor. Als de kop een fractie verdraaid staat dan raakt de band nog wel de kop maar niet de luchtspleet en kan er niets opgenomen worden of weergegeven.
Een slimmerik heeft bedacht om de koppen in een cirkelsegment te plaatsen zodat de band op een natuurlijke manier een druk maakt tegen de koppen. Dit heeft ook nog een ander voordeel want de band loopt daardoor wat om de kop heen zodat die altijd wel ergens de luchtspleet raakt en dat is essentieel voor het kunnen opnemen of weergeven.
Op het het middelpunt is de banddruk het grootst en zal de kop het beste functioneren maar als de kop niet geheel gecentreerd staat zal hij het nog steeds doen. Voorwaarde is wel dat de luchtspleet de band wel moet raken. Dit werkzame gebied heet bereik in de tekening.

Na enige tijd zal het gebogen vlak van de kop afvlakken door slijtage, hierdoor zal de druk van de band tegen de kop zich verspreiden over het gehele oppervlak en zal de druk op de luchtspleet afnemen en dat zal ten koste gaan van de opname kwaliteit. Een opgenomen 10.000 Hz toon zal niet meer strak weergegeven worden maar wat fluctueren.

Dit slijtvlak is kleiner te maken door wat weg te halen aan beide zijden van de luchtspleet. Dit heet lappen en kan meerdere keren uitgevoerd worden totdat de hele luchtspleet is weggesleten.
Na deze behandeling zit de luchtspleet in een punt en is het aanrakingsvlak weer klein. De kop zal het weer prima doen. Het goed laten lappen van een kop is nogal kostbaar.