Philips Pionier II (Toestel of techniek)

door Gidi Verheijen, 31-01-2013, 22:41 (4075 dagen geleden)

Veel radioverzamelaars hebben vroeger de schakelingen van de Philips Pionier bouwdozen gebouwd. Ik heb dat ook gedaan, tot en met de Philips Pionier III en de aanvullingsdozen.
Vandaag viel mijn oog op het schema uit het boekje van de Philips Pionier II (zie hieronder).

[image]

Als ik nu zie hoe de eerste OC13 is geschakeld (zonder basisweerstand) vraag ik me af of de schakeling wel goed heeft kunnen werken. Deze situatie geldt niet alleen voor het schema, ook in het bouwplan is met de basis van de eerste OC13 alleen maar een elco verbonden.
Zoals de diode OA79 is geplaatst kun je volgens mij ook niet verwachten dat de HF-gelijkrichtschakeling de eerste OC13 openstuurt.

Wie is dit eerder opgevallen en heeft een verklaring voor deze schakeling ?

Gidi

Philips Pionier II

door Jacobus @, Rotterdam, 01-02-2013, 00:34 (4075 dagen geleden) @ Gidi Verheijen
Gewijzigd door Jacobus, 01-02-2013, 01:08

Dag Gidi.

Ik had het al eens eerder gezien.

Alhoewel je in het schema over de basis en collector een weerstand van
tenminste 100 k zou verwachten blijkt dat niet per se nodig in sommige gevallen.

Dit is er één van.

Het zou m.i. beter zijn geweest om wèl een collector-basis weerstand aan te brengen.
Maar die schakelingen dateren uit de tijd van de dubbeltjes.
En elk dubbeltje was er 1.
Amroh deed het echter wel in het Step by Step 3 ontwerp, wat min of meer vergelijkbaar is.

Hier wordt gebruik gemaakt van de eigenschappen van vroege germanium-transistors.
Er wordt gebruik gemaakt van lekstroom.

E.e.a. staat beschreven in: "Doe het eens met transistoren".
Een Muiderkring uitgave.

Als je zelf geen exemplaar hebt kan ik wel een exemplaar te leen meenemen
naar de eerstvolgende Driebergen.

Groeten,

jaap

P.S. Valt mij nu pas op.
10 uF lijkt me wel een beetje ruim.

--
Jaap

Philips Pionier II

door Gidi Verheijen, 01-02-2013, 03:00 (4074 dagen geleden) @ Jacobus

Dag Jaap,

Op pag. 14 van het door jou genoemde boek staat inderdaad het verhaal over de lekstroom.

Met een nieuwe OC13 meet ik een collectorlekstroom van 52 uA. Bij gebruik van een basisweerstand van 8M2, 1M, 100k resp. 56k loopt de collectorstroom op van 58, via 82, 218 naar 282 uA.
De batterijspanning in deze Pionier-schakeling was slechts 1,5V. Bij een weerstandswaarde van ongeveer 82k bereikte ik met dit exemplaar van de OC13 een collectorspanning van ongeveer de halve voedingsspanning.

Als ik de schakeling weer opnieuw zou bouwen, zou ik een basisweerstand toepassen. Dan is de schakeling namelijk stabieler ingesteld.

Mvg,

Gidi

Philips Pionier II

door Jacobus @, Rotterdam, 01-02-2013, 09:17 (4074 dagen geleden) @ Gidi Verheijen
Gewijzigd door Jacobus, 01-02-2013, 09:21

Dat laatste zou ik ook doen.

E.e.a. laat onverlet dat zowel de Pionier als wel de Step by Step bouwdozen
niets anders waren dan kristalontvangers met aanvullende LF-versterkers.

Eigenlijk een beetje raar dat er zoveel van deze bouwdoosjes desondanks
populair geworden zijn, terwijl er andere waren die veel beter presteerden.
Merchandising ?

Maar ach: we hadden immers destijds twee 100 KWatt zenders centraal in
het land.

En van modulatiediepte had niemand ooit gehoord.
Maakte toen ( en nu) voor dit soort schakelingen niets uit.

Jaap

--
Jaap

Philips Pionier II

door ruudtx @, Utrecht, 01-02-2013, 17:11 (4074 dagen geleden) @ Jacobus

De zenders waren zelfs 120 kW.
In Utrecht met een draadje goede ontvangst, zoals nu nog is aan te tonen met de 675 kHz zender (Radio Maria) als staat die op maar 30 kW.

Maar vroeger was dat enorme vermogen toch beperkt voor een simpel X-tal ontvangertje.
In Schoorl kon ik nooit Hilv 2 ontvangen (1007 kHz, 298 m).
Lag niet aan de ontvanger, want Hilv 1 op 746, 402m kon ik er wel goed mee ontvangen en jawel, Veronica op 1562, 192 m, al was het erg zacht. Hilv 2 zat daar tussen in. Kennelijk gaf de duinenzandgrond te veel demping voor het signaal vanuit Lopik.

Overigens maakt modulatiediepte wel degelijk uit voor een X-tal ontvanger.
Hoe meer modulatie hoe beter de ontvangst, het zal niet snel vervormen.

De Pionier 2 vond ik niks, ruiste veel te hard, en je kon er niet meer zenders op ontvangen. De P3 was wel aardig met een luidsprekertje.

Philips Pionier II

door Ed van der Weele † @, Zeist, 01-02-2013, 18:09 (4074 dagen geleden) @ Jacobus

Een Pionier of een Step-by-Step heb ik zelf nooit gehad. In die tijd was ik de kristalontvanger blijkbaar al ontgroeid :-)

En van modulatiediepte had niemand ooit gehoord.

"Niemand" is wat te weinig. De hoofdpijn veroorzakende formules om alles rondom AM- en FM-modulatie te berekenen staan me nog vaag voor de geest, al is het inmiddels bijna 50 jaar geleden . . .
De norm voor AM was altijd 30%, dat werd er op school goed ingehamerd.

Philips Pionier II

door Fons Vendrik ⌂ @, Ter Aar, 01-02-2013, 22:34 (4074 dagen geleden) @ Ed van der Weele †

De hoofdpijn veroorzakende formules om alles rondom AM- en FM-modulatie te berekenen staan me nog vaag voor de geest.

Precies Ed,

Bij Rens & Rens mocht je je hieraan finaal te barsten rekenen!
(Vergeet je ook nooit meer.)

Groeten, Fons

Philips Pionier II

door Pieter Vos @, 01-02-2013, 13:21 (4074 dagen geleden) @ Jacobus

Dag Gidi.

Ik had het al eens eerder gezien.

Alhoewel je in het schema over de basis en collector een weerstand van
tenminste 100 k zou verwachten blijkt dat niet per se nodig in sommige gevallen.

Dit is er één van.

Het zou m.i. beter zijn geweest om wèl een collector-basis weerstand aan te brengen.
Maar die schakelingen dateren uit de tijd van de dubbeltjes.
En elk dubbeltje was er 1.
Amroh deed het echter wel in het Step by Step 3 ontwerp, wat min of meer vergelijkbaar is.

Hier wordt gebruik gemaakt van de eigenschappen van vroege germanium-transistors.
Er wordt gebruik gemaakt van lekstroom.

E.e.a. staat beschreven in: "Doe het eens met transistoren".
Een Muiderkring uitgave.

Als je zelf geen exemplaar hebt kan ik wel een exemplaar te leen meenemen
naar de eerstvolgende Driebergen.

Groeten,

jaap

P.S. Valt mij nu pas op.
10 uF lijkt me wel een beetje ruim.

Toen ik destijds als tien jarige de Pionier Junior 2 zelf bouwde, maakte ik er mij niet druk om dat de eerste OC13 geen basis weerstand heeft, wist ik veel. Maar als 14 jarige, toen ik de Radio Bulletin ging lezen en zelf schakingen ging bouwen, vond ik het merkwaardig, het schema van de Pionier Junior 2.

Het weglaten van de basis weerstand is, denk ik, typisch Philips: het scheelt weer een dubbeltje.

De OC 13 was zeker een niet te beste transistor, lage versterking en veel ruis. Bovendien was de OC 13 lichtgevoelig, als je de zwarte verf van het glazen huisje afkrabde, reageerde de OC 13 op licht. Uit aardigheid heb mijn OC 13's uit de Pionier Junior bouw doosjes nog steeds bewaard.

Toen ik de Radio Bulletin begon te lezen, ontdekte ik ook de AMROH-ATES germanium transistors. Die deden het beter dan de OC 13 en OC 14 en deze waren bovendien flink goedkoper - belangrijk voor een scholier met beperkt zakgeld.

met vriendelijke groet, Pieter.

Philips Pionier II

door petrus bitbyter @, Rotterdam, 01-02-2013, 03:12 (4074 dagen geleden) @ Gidi Verheijen

Deze schakeling werkt alleen maar goed met een slechte transistor. Een transistor waarvan de lekstroom zo groot is dat de wisselstroom in de basis hem niet vast laat lopen. Als de transistor te goed was, kreeg je flinke vervorming. Het is de vraag of deze schakeling met dezelfde slechte transistor nu goed zou werken. Niet alleen zijn de zenders (die er nog zijn) vaak krachtiger dan voorheen ook de modulatiediepte is veel groter. Met een modernere transistor kun je het helemaal vergeten. Amroh had destijds een vergelijkbaar bouwdoosje te koop. Die schakeling zou ook met moderne transistors vandaag nog werken.

petrus bitbyter

Philips Pionier II

door henkk56 @, 02-02-2013, 23:10 (4073 dagen geleden) @ Gidi Verheijen
Gewijzigd door henkk56, 02-02-2013, 23:12

Ik kreeg ooit zo'n Amerikaanse autoradio met buizen en 1 zo'n hele dikke
antieke eindtor te repareren.
De basisspanningsdeler en de emitter beveiligings weerstand waren uitgefikt omdat ze de accu verkeerdom hadden aangesloten.
Toen wilde ik de lekstroom van deze eindtor meten,die was ongeveer 1 Ampere(!).
Dus stond ik al op het punt om de tor weg te mieteren tot ik mij bedacht dat
een deel van de lekstroom naar de basis liep en deze versterkt de 1 Ampere
veroorzaakte.
Dus meette ik de lekstroom nog eens met basis en emitter doorverbonden en inderdaad was de lekstroom gedaald tot een oninteressant bedragje.
De onderste weerstand van de basis spanningsdeler was heel laagohmig en daardoor
ook doorgebrand omdat bij verkeerde polariteit via de dan geleidende basis-collector overgang de volle voedingsspanning over deze weerstand komt te staan.
Bij het daarna weer goed aansluiten van de accu brand tenslotte de emitterbeveiligingsweerstand uit.:-(
Schema ontbrak maar na enig rekenen de weerstanden vervangen en dan speelt zo,n
Amerikaans krot toch wel weer verbluffend.
(Dus over wonderlijke eigenschappen van antieke torren gesproken....) :-)

Henk

Philips Pionier II

door jac, 13-02-2016, 22:11 (2967 dagen geleden) @ Gidi Verheijen

Nou mijn hart gaat open, als ik deze oude schakeling weer zie. Deze bouwdozen waren ook wel mijn inspiratie voor mijn latere studie.

Misschien is er wel op uitgespaard, indien die weerstand weggelaten is, maar ik weet wel één ding 100% zeker, en dat is dat die schakeling het dus altijd wel goed doet. Ik heb hem wel 25x gebouwd denk ik, in verschillende uitvoeringen. Al was ik toen wel 6 jaar, en ik wist niet hoe het werkte. Je bouwde het gewoon na, en als je niets fout deed, dan speelde het. Anders moest je een nieuwe OC13 kopen, in zo'n geel Philips doosje, die kostte Fl. 2,75. Dan moest je weer wachten tot de volgende verjaardag. Maar ik weet één ding wel heel zeker nog: Die schakeling werkt gegarandeerd altijd goed. Dus is die weerstand nodig? Nou, ik zou niet weten waarom.

Ik zou de lekstroom van de OC13 ook niet uit mij hoofd weten, maar je kan dat uit de schakeling afleiden. Kollektorstroom ca 0.2mA, Beta ca 10x bij deze ultra lage instelling. Dus dan zit je op 20uA lekstroom. (even onthouden...)

Je ziet dit ook aan de tweede trap. Die heeft een kollektorstroom van ca 0,75ma. Dan komt Beta wel op ca 20. Dus 37uA basisstroom. Dan haal je het niet met 20uA lekstroom. Onbreekt dus 17uA. En wat geeft die basisweerstand: 12uA. Is maar zo voor de vuist weg geschat, maar je ziet dat wel het ongeveer klopt zo.

Bovendien, dat weet ik nog heel goed te herinneren, doet ie het keurig op bijna lege batterijen. Batterijen uit mijn vader's scheerapparaat, die hij weg goode... Ik nam ze wel voor de pionier 2, die deed het er nog keurig op. Probeer dat meer eens na te doen met silicium, dat lukt je nooit.

De reden daarvoor is ook (weet haast niemand...) dat de overgangssppanning van een Germanium het bij IEDERE spanning doet. Dus GEEN 0.3 Volt, op dezelfde manier als Silicium dus wèl 0.7 Volt nodig heeft. Als je een Germanium diode op een curve tracer zet, zie je dat ie bij iedere, ook nog zo lage spanning altijd een diode is en blijft. Opmerkelijk! Silicium niet, die is gewoon "weg" onder een bepaalde spanning, ca 0.45 Volt of zo iets.

Probeer maar eens een schakeling to ontwerpen die het (keurig) doet met 1uA, bij 1.5V, en dan tot geschatte 0.7Volt.

Zie ook hier, daar ga ik tzt de curves opzetten:
http://www.jacmusic.com/Tube-testers/TEK-576/Tek-576-index.htm

Dat is de reden dat een Germanium diode als AM detektor nog een uitgangssignaal kan afleveren bij enkele milivolt ingangssignaal.

powered by my little forum