Mini-versterker: PAM8403 (Toestel of techniek)

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 03-06-2019, 21:23 (1788 dagen geleden)
Gewijzigd door Gerard in Zeist, 03-06-2019, 22:04

Een paar maanden geleden heb ik een klein versterkertje gebouwd met een TDA7297-module van AliExpress. En kreeg hier de leuke suggestie aangereikt, ook eens de PAM8403 te proberen.

Na een wachttijd van twee maanden kwam de postbode mijn besteling afleveren, ik had maar meteen twee van deze versterkerchasses besteld. Of de postbode dat wel in 1x kan dragen zul je je afvragen? Ja, de complete versterker is een printje van 20x28mm en het is niet heel zwaar. Er zit een volumepot met uitschakelaar op (maar geen LED-lichtje).

[image]

Mijn versterkers worden er ondertussen ook niet groter op. De behuizing is namelijk een leeg punaisedoosje met afmeting 60x60x30mm. Voor de speakers en voeding zijn aansluitpunten gemaakt, de audio komt binnen via een vast aangesoldeerde kabel met 3.5mm plugje. Totale kosten (ex de audiokabel die uit de rommelbak komt) 1,10 euro. En dan heb ik nog de luxe versie met die potmeter. Ali kan ook vijf van deze versterkers zonder dat leveren voor een euro!

[image]

Ik heb 'm op mijn laptop aangesloten en op een 6V transformatorvoedinkje en m'n 22RH426 boxen. Resultaat: fantastisch!

Nog over mijn vorige versterker:
De TDA7297-versterker is twee weken geleden gedemonstreerd op het RadioCafe (met Philips boxen die Vok had meegenomen). We kregen eerst een standje van de beheerder omdat we teveel lawaai maakten. En dat in een cafe, over de krachtigheid van de versterker hebben we dus geen klagen. En op dat moment speelde de versterker op een USB-voedinkje van 5V!
De volgende opmerking was dat het geluid veel te bassig was, de versterker klinkt dus met zijn lage vermogen ook zeker niet te iel. Gelukkig bleek dit alleen in een van de nummers te zitten en de rest van de avond was men het erover eens dat de versterker prima klonk.

Ik heb het advies gekregen, NIET mijn hele huis vol te hangen met geschakelde voedingen die 24/7 aan het lichtnet blijven hangen. Dus, helaas voor 't milieu, het aantal trafootjes in huize Gerard is weer toegenomen.

Mini-versterker: PAM8403

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 03-06-2019, 23:29 (1788 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

Is leuk Gerard maar wat ik werkelijk niet begrijp is
dat je geen rekening houd met interferentie, storing etc van buiten af.

De vorige keer verbaasde ik mij al over gebruik van plastic zonder enige vorm van afscherming en nu weer.

Tevens is je huidige bakje zo enorm statisch dat gevoegelijk met een paar keer wrijven
de nodige HV's kan opwekken tot vonken aan toe.
Dat kan dat IC behoorlijk om zeep helpen.

Eenvoudig kun je al een stukje blik plakken onder de versterker en uiteraard
deze met de massa verbinden.
Dat voorkomt al wat brom.

Maar maak me toch wat zorgen om dat hard plastic bakje.

Zal best even werken, verwacht toch problemen in de korte toekomst
als je bv met een doekje het stof er van af gaat vegen.

Doe bijvoorbeeld eens een test met bv een brede plakband rol.
Ga in bv een donkere WC staan en trek eens aan dat plakband.
Hoef je bijna niet meer het licht aan te doen ivm de vonken regen die daar van af komt.

Ga vooral door met je projecten alleen is wat tijd om ook aandacht te besteden
aan wat rand voorwaarden voor een goed verzorgd project die voldoet
aan de minimale eisen.

Probeer te lezen over dergelijke manieren van goed bouwen van kasten.

Mini-versterker: PAM8403

door soundman2 @, Wouw, 04-06-2019, 12:18 (1788 dagen geleden) @ Maurice
Gewijzigd door soundman2, 04-06-2019, 12:21

Esd problemen zijn vooral te verwachten aan onderdelen zoals ic's, die nog niet in een schakeling zijn opgenomen, zoals open ingangen etc. Heel vaak worden daar wel diodes voor geïntegreerd, maar beter is het als die ook geen opdonder krijgen. Kant en klare boards, zorgen er meestal wel voor dat ingangen voldoende laagohmig zijn voor esd schade.
Audiokabels etc. van enige lengte zijn natuurlijk prima antennes om allerlei ongewenste rommel en statische lading op te pikken.

Mini-versterker: PAM8403

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 04-06-2019, 12:21 (1788 dagen geleden) @ Maurice

Is leuk Gerard maar wat ik werkelijk niet begrijp is
dat je geen rekening houd met interferentie, storing etc van buiten af.

Nuttig verhaal! Bedankt.
Gewoon niet aan gedacht.
Leek me wel grappig, een versterker waarvan je de binnenkant kunt zien (met loep).

Er is inderdaad soms enige brom te horen, al weet ik niet of dat nou in het doosje zelf wordt opgepikt. Als m'n laptop aan staat, is er geen brom te horen, ook niet als ik m'n muziek op pauze zet. De uitgangsversterker van de laptop is dan natuurlijk geleidend voor de kabel, zodat die laagohmig wordt afgesloten. Maar als de laptop op uit gaat en de eindtransistoren daarvan geen stroom meer krijgen, is er wat brom uit de versterker.
Gelukkig kan ik de versterker zo zacht zetten dat je die niet kunt horen, en toch genoeg muziek nog krijg als de laptop weer aan gaat.

Zal eens op zoek gaan naar een metalen behuizing. Lege tonijnblikken mag ik van m'n vrouw niet in de huiskamer toepassen wegens geuroverlast... Maar ik kan natuurlijk ook de huidige behuizing met folie beplakken.

Mini-versterker: PAM8403

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 04-06-2019, 23:09 (1787 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

Nu zeker in een tijd waarbij iedere vorm van voeding bestaat
uit pulserende systemen.
Dimmende Led verlichting wat domweg daardoor zenders worden.

Inderdaad computers zijn ook maar minimaal afgeschermd.
En zo nog hele stapel aan "zenders" die een rustig luister genot kunnen verstoren.

Ik snapte wel je doel met heldere bakje, dus probeer met eerst
enkel wat afscherming op de bodem rond printje.
Dan zorgen dat bekabeling in het kastje voldoende afscherming en
de aarding geen lussen vormen.

Bekijk versterker boeken daar staat nodige in.
Bekijk ook eens fabrieks toestellen hoe die in elkaar steken.

[image]

[image]

Mini-versterker: PAM8403

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 08-06-2019, 19:46 (1783 dagen geleden) @ Maurice

Toen de PAM8304-versterker klaar was is de TDA7297-versterker in de hobbyhoek beland. Naar aanleiding van jouw verhaal heb ik hier een stuk zilverpapier aan de buitenkant geplakt, en geaard. Verbazende reductie van de nog aanwezige brom! Nu de TDA versterker weer in de huiskamer teruggezet en de PAM naar boven. Kijken hoe ik daar 't mooist afscherming op kan maken. Bedankt voor je tip en het meedenken!

Mini-versterker: PAM8403

door Goldline @, Oranjedorp, 08-06-2019, 20:29 (1783 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

probeer eens een soepblik :-D

--
Cees PA1DBA

Mini-versterker: PAM8403

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem/Delft, 09-06-2019, 00:11 (1783 dagen geleden) @ Goldline

Vroeger toen het leven nog simpel was, kreeg de jonge hobbyist de raad om zijn opa om een sigarenblikje te vragen :-D

Mini-versterker: PAM8403

door Marotick ⌂ @, Huizen, 04-06-2019, 21:23 (1787 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

Ja Gerard dat lijken me leuke dingen die je hier laat zien. Ik zit er aan te denken om zo'n versterker in te bouwen in een Revox A77 want daar is de recorder al eigenlijk voor bedraad maar de versterkers waren optioneel dus zitten ze eigenlijk nergens in.
Heb je voor mij wat meer gegevens? Zoals wat is de reikwijdte van de voedingsspanning en hoeveel Watt produceert die versterker?

Jack Marotick

Mini-versterker: PAM8403

door Oldtimer @, Oegstgeest, 04-06-2019, 22:21 (1787 dagen geleden) @ Marotick

Heb je voor mij wat meer gegevens? Zoals wat is de reikwijdte van de voedingsspanning > en hoeveel watt produceert die versterker?


Zie: http://pdf1.alldatasheet.com/datasheet-pdf/view/246505/PAM/PAM8403.html

Willem

Mini-versterker: PAM8403

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 05-06-2019, 09:06 (1787 dagen geleden) @ Marotick
Gewijzigd door Gerard in Zeist, 05-06-2019, 09:12

Ik zit er aan te denken om zo'n versterker in te bouwen in een Revox A77 want daar is de recorder al eigenlijk voor bedraad maar de versterkers waren optioneel dus zitten ze eigenlijk nergens in.

Deze versterkers lijken me ideaal als inbouwversterkers. Ze zijn namelijk heel klein en zuinig en geven mooi geluid. Maar ze zien eruit als een bak puin dus ergens wegstoppen is een goed idee.

Heb je voor mij wat meer gegevens? Zoals wat is de reikwijdte van de voedingsspanning en hoeveel Watt produceert die versterker?

De laatste maanden heb ik twee versterkers gebouwd, een TDA7297 type en die PAM8403 van deze thread. De eerste was eigenlijk de opvolger van een dingetje dat ik vijf jaar terug in gebruik heb genomen, de PrachtPatser. Deze PP is niets anders dan de binnenkant van een PC-boxensetje dat ik voor een euro uit de kringloop heb gehaald. Voeding, versterker, aansluitdraden, alles bij elkaar voor 1 euro, geluid was superb! Als je de plastic omhulling maar wegsmijt en de twee kwartjesspeakers erin ook en een paar goeie boxen aansluit.
Maar voor jouw toepassing wil je misschien meerdere bandrecorders op dezelfde manier aanpassen, dus massawerk, dan kun je beter iets nieuws nemen waar je meerdere exemplaren van kunt kopen. Als je even bij AliExpress snuffelt met "stereo amplifier kit" zul je zien dat er nog plenty meer versterkerunits te krijgen zijn.

De TDA7297 versterker is een printje van ruim 2 euro. Voedingsspanning mag varieren officieel van 6 tot 18V en vermogen aan 8 Ohm is bij die 18V wel 2x15W. Ik gebruikte 'm op een USB voeding van 5,3V, met 4 Ohm speakers haal je dan bijna 3W per kanaal.
Ik heb deze ook ingebouwd in een doosje, met luidsprekerklemmen en voedingsplug kom je rond de drie euro aan onderdelen.

Ik denk als je er meerdere koopt dat ze nog goedkoper zijn geworden op Ali. Je hebt ook bouwpakketjes, alles zelf op de print monteren, maar deze heeft geen volumepot.
Je ziet dat de TDA7297 een koelplaat heeft. Het is een brugversterker waarmee je viermaal zoveel vermogen kunt halen als met een single ended bij gegeven voedingsspanning V en luidsprekerimpedantie Z. Maar hij is helemaal analoog, dat betekent dat hij voor elke W in je speaker ook zelf een Wattje of meer achterhoudt en vandaar die koelplaat.

De PAM8403 is een digitaal chipje. De stroom door de speaker wordt niet tegengehouden door een "regelbare weerstand" zoals een normale eindtor, maar wordt geschakeld middels pulsbreedtemodulatie! Dus nauwelijks vermogen in je versterker zelf, dus geen koelplaat en deze kun je dus kleiner inbouwen.
Voedingsspanning voor de PAM is 2,5 tot 6V, boven de 6,5 gaat hij zelfs kapot! Bij 5 of 5,5V is het vermogen 3W per kanaal (aan 4 Ohm), wat me voor een Revox een heel geschikte waarde lijkt.
Ik heb de PAM met volumepot van 59ct, je hebt de printjes ook zonder volumepot, 10 voor 2 euro.

Als je wilt mag je de versterkers in Zeist komen beluisteren en de overgebleven chipjes, printjes en onderdelen bekijken.
Let op: een brugversterker heeft zwevende speakeruitgangen! De speakers hebben dus geen gemeenschappelijke massa-aansluiting, zodat je geen koptelefoon op de uitgang kunt aansluiten (of toch? Weet iemand hoe?). De speakerklemmen mogen nimmer met de massa of met elkaar verbonden worden.

Mini-versterker: PAM8403

door Marotick ⌂ @, Huizen, 05-06-2019, 23:07 (1786 dagen geleden) @ Gerard in Zeist
Gewijzigd door Marotick, 05-06-2019, 23:34

Hoi Gerard, bedankt voor dit vervolg.
Ik zie dat wel zitten om in alle A77 die ik ga aanbieden zo'n versterkertje te plaatsen. Normaal zit er in een A77 ruimte om daar versterkerprinten in te schuiven maar dit is veel gemakkelijker. Normaal wordt een A77 gebruikt als tapedeck maar er zitten wel 2 luidspreker uitgangen op maar daar komt niets uit maar dat gaat dus veranderen. Ook zit ik er aan te denken om DNL printjes in de uitgang in te voegen. Dat had ik vroeger ook in mijn Revox (De DNL van elektuur) en dat werkte best leuk. DNL ook bij Ali te koop 5 stuks voor 28 euro.

Jack Marotick

Mini-versterker: PAM8403

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 06-06-2019, 10:49 (1786 dagen geleden) @ Marotick

Ik zie dat wel zitten om in alle A77 die ik ga aanbieden zo'n versterkertje te plaatsen.

Die versterker zal dan meestal dienen als monitor/meeluister-versterker waarbij gebruikers die serieus iets willen (voetbalstadion overstemmen) toch een externe amp gebruiken. Voor dat doel is die 2x3W van de PAM versterker voldoende.

Normaal zit er in een A77 ruimte om daar versterkerprinten in te schuiven

Is die ruimte heel plat? Ik kan me niet voorstellen dat het zo plat is dat de PAM8403 module er niet in past, zelfs met potmeter, maar daar kun je dan natuurlijk niet bij... Heeft de revox al aan de buitenkant een volumeregelaar voor de niet-aanwezige versterker?

er zitten wel 2 luidspreker uitgangen op maar daar komt niets uit

Let even op dat vanwege het brugprincipe van de versterker, de LS klem niet aan een kant aan massa mag liggen. Zowel PAM8403 als TDA7297.

om DNL printjes in de uitgang in te voegen.

Wat is dat?

Mini-versterker: PAM8403

door Tonmeister Henk † @, Leeuwarden, 06-06-2019, 17:42 (1786 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

DNL is een door Philips in de eind jaren 60 bedacht ruis onderdrukkings systeem ( Dynamic Noise Limiter ). Werkt alleen bij weergave .

Groet , Henk

--
Nuntius Transmittendus !

Mini-versterker: PAM8403

door Gerard in Zeist ⌂ @, Zeist, 07-06-2019, 09:55 (1785 dagen geleden) @ Marotick

Ik zie dat wel zitten om in alle A77 die ik ga aanbieden zo'n versterkertje te plaatsen. Normaal zit er in een A77 ruimte om daar versterkerprinten in te schuiven maar dit is veel gemakkelijker. Normaal wordt een A77 gebruikt als tapedeck maar er zitten wel 2 luidspreker uitgangen op maar daar komt niets uit maar dat gaat dus veranderen.

Na een paar dagen ervaring met de PAM versterker en het lezen van wat achtergrond over de Revox A77, adviseer ik Jack om voor de TDA7297-versterker te gaan.

1. Door de wat hogere toegestane voedingsspanning kun je uit de TDA wat meer vermogen halen ook bij hogere speakerimpedantie. Bv met 10V erop kom je al aan 5W in 8 Ohm, en de Revox-gebruiker verwacht misschien wel de oorspronkelijke 8 tot 10W. Dat vermogen kun je ook halen aan 8 Ohm, voor 8W zal je ongeveer 12V erop moeten zetten. Dan wel even die koelplaat goed in orde houden!

2. Je hebt vast ruimte genoeg voor de TDA versterker, inclusief de koelplaat want die oorspronkelijke versterkers namen ook wel wat plaats in. Het viel me op dat mijn versterker een soort kubusruimte inneemt omdat de chip en koelplaat haaks op de print staan, maar misschien kun je het ook nog wel plat monteren.

3. De TDA is wat robuuster, bij de PAM lees je toch wel heel veel zinnen die eindigen op "... raakt de chip beschadigd". Wat je bv kan nekken is als de kopers van je recorder de uitgangen aan elkaar gaan knopen.

4. De TDA is stiller op het punt van bijgeluiden. Hoewel van beide de weergave van geluid heel mooi is, hoor je wel verschil als de muziek stopt. De PAM heeft iets meer brom en op een USB voeding ook wat zacht gerommel op de achtergrond. Soms wil je ook even geen muziek luisteren en jullie weten ik zet m'n versterker nooit uit! Beetje irritant als je dan de hele tijd denkt, hee, zetten ze nou drie straten verderop de kliko buiten of zo?

5. De TDA heeft goeie voedingsbromonderdrukking, ik denk beter dan de PAM doordat die klasse D is, maar op dit punt heb ik het nog niet echt kunnen vergelijken.

Voordeel van de PAM bij inbouw is natuurlijk de uiterst kleine afmeting, hij zal zeker overal in passen. Stroomverbruik lijkt me voor in een Revox niet zo'n overweging, is van beide heel laag trouwens.
Voor de originaliteitsfreaks moet je de versterker misschien ook als losse module maken, dus zo dat je hem in en uit kunt schuiven. De aanwezige voedingsspanning (25 V of hoger dacht ik) zul je met wat truuks (zeners) kunnen verlagen en dan bv door een 7812 jagen.

Hier is een stukje over mijn TDA versterker, de AliAmp. De module is iets van 5x5x5cm inclusief koelblok en heeft een volumepot (die binnenin zal zitten dus onbereikbaar zijn) en een 3.5mm aansluiting. Met het bouwpakketje van losse onderdelen heb je iets meer flexibiliteit maar moet je zelf voor een koeloplossing zorgen.

Mini-versterker: PAM8403

door Marotick ⌂ @, Huizen, 16-06-2019, 15:45 (1776 dagen geleden) @ Gerard in Zeist

Hoi Gerard bedankt voor alle informatie. Ik heb inmiddels de TDA7297 besteld en ga binnenkort eens kijken hoe dat gaat in de Revox.
Het gaat om een A77 waar normaal ook versterkerprinten ingeschoven kunnen worden. Op zo'n print zit een brugcel met afvlakking en wat torren en kan iets van 10 Watt per kanaal leveren. De volume regelaar zit al aan de buitenkant van de Revox. Ik ga dat printje ergens onderbrengen in de A77 en als iemand eens de ls uitgangen probeert dan komt daar gewoon LS niveau uit en dan is die A77 ook wat completer ook al zit er niet de originele print in. Iemand die dat wil? Ik heb er een paar liggen en die zou ik ook in kunnen bouwen, maar dit lijkt me een stuk makkelijker.
Ook is bij Ali ruisonderdrukking te koop voor bijna niets, ik heb vroeger ooit zo'n DNL onderdrukker gebouwd (Elektuur) en daar was ik toen behoorlijk enthousiast over. Met wat geluk ben ik dat ook over deze Ali DNL waar een LM1894 in zit.

Jack

Mini-versterker: PAM8403

door soundman2 @, Wouw, 05-06-2019, 10:26 (1787 dagen geleden) @ Marotick

Die revox eindtrapjes waren insteekprinten. Eenvoudig na te maken.

Mini-versterker: PAM8403

door Tonmeister Henk † @, Leeuwarden, 05-06-2019, 17:41 (1787 dagen geleden) @ soundman2

Het is maar waar je zin aan hebt . De TDA printjes ruim €2,00 per stuk . 4 goede elco's van 2200 µF kosten ongeveer hetzelfde . Voor zover je de gebruikte eindtorren nog kan krijgen zullen die met z'n vieren niet onder de €10 verkrijgbaar zijn . Dan nog 4 kleine torretjes , 3 elcootjes , brugcel, 20 weerstanden, koelplaat en print . Tel uit je winst........

Henk

--
Nuntius Transmittendus !

Mini-versterker: PAM8403

door Marotick ⌂ @, Huizen, 05-06-2019, 23:18 (1786 dagen geleden) @ soundman2
Gewijzigd door Marotick, 05-06-2019, 23:36

Ja Soundman dat weet ik ook wel, maar... printjes etsen, onderdelen bijeen sprokkelen. Alles aan elkaar bakken en dat terwijl het kant en klaar gewoon te koop is.
Hier in Huizen zeggen we: gemak dient de mens.
Maar in Wouw kennen ze dat kennelijk niet???

Jack Marotick

Mini-versterker: PAM8403

door Marotick ⌂ @, Huizen, 06-06-2019, 09:12 (1786 dagen geleden) @ Marotick

Voor de prijs van een potmeter.

Jack

powered by my little forum