Precisia, industriële huisvlijt (Toestel of techniek)

door kris ⌂ @, Gent, België, 28-05-2011, 13:27 (4724 dagen geleden)
Gewijzigd door kris, 28-05-2011, 13:43

(Ik had dit topic beloofd aan Maarten op het buizenforum)


Deze toch wel imposante transistorradio, vermoedelijk uit 1962, werd gebouwd door de Brugse fabrikant Precisia (opgedoekt in 1980). Ondanks de keurige afwerking zie vrij duidelijk dat alles handwerk is, van het zagen van de printen tot de beugels die het geheel steun geven in het houten kastje.
Ik vraag me af hoeveel arbeidsuren er nodig waren voor één radio.

Ik hoop dat de foto's het een en het ander duidelijk kunnen maken.

de buitenkant:
[image]

de binnenkant, detail eindversterkerprint:

[image]

binnenkant, fm tuner

[image]

detail mechaniek...
[image]

IF + AM print
[image]

eindversterker, componentzijde

[image]

Nogal wat onderdelen komen van bij M.B.L.E.

Precisia, industriële huisvlijt

door soundman2 @, Wouw, 28-05-2011, 14:59 (4724 dagen geleden) @ kris

Ondanks de keurige afwerking zie vrij duidelijk dat alles handwerk is, van het zagen van de printen tot de beugels die het geheel steun geven in het houten kastje.
Ik vraag me af hoeveel arbeidsuren er nodig waren voor één radio.

Toch als het een beetje meezit is handwerk voor kleinere series best wel te doen.
Na de oorlog maakte mijn vader zelf spoelblokken voor radio's. Er was een metalen boormalletje en daar werden bijvoorbeeld in een keer 10 tot 20 pertinax dragerplaatjes mee geboord.
In een half uurtje tijd lag er weer een voorraad voor 100 radio's. Ik weet zeker dat hij geen series van 100 heeft gebouwd.
Zo ook beugeltjes etc. Staat de kolomboor eenmaal goed met een malletje ingespannen, kun je in een uurtje heel wat dezelfde beugeltjes maken. De lonen waren destijds ook nog een stukje lager.
Het spaarde kostbare stansmachines en matrijzen, zoals in de industrie uit.

Het kan dus in de kleine industrie allemaal wat eenvoudiger.

Soundman2

Precisia, industriële huisvlijt

door HM @, Hilversum, 28-05-2011, 17:29 (4724 dagen geleden) @ soundman2

Wat mij opvalt is het gebruik van FR4 printmateriaal tegen het destijds veel gangbaardere pertinax. Zal toen al wel duurder zijn geweest.
Daarnaast is de slijtage aan boortjes/zagen enorm. Ik ben wel nieuwsgierig wat de reden voor het gebruik van FR4 is geweest.

Een ander punt om iets aan huisvlijt toe te schrijven is het gebruik van schroefjes en moertjes ipv klinknageltjes en dat is in deze radio ruim voorradig.
De montagetijd neemt daardoor ook flink toe.

Precisia, industriële huisvlijt

door kris ⌂ @, Gent, België, 29-05-2011, 22:40 (4722 dagen geleden) @ soundman2
Gewijzigd door kris, 29-05-2011, 22:51

Wel beste Henk, misschien dat dit vlak na de tweede oorlog nog te doen was. Maar als je kijkt hoe de grote fabrikanten zoals Philips, Grundig, ITT, Optalix etc het productieproces geïndustrialiseerd hadden, dan is dit handwerk daar niet tegen opgewassen kwa kostprijs.
Vergeet niet, zelfs die "groten" voelden toen al de hete adem van de low-cost Japanners in hun nek... aangezien ik op rommelmarkten geen andere modellen van Precisia tegenkom, veronderstel ik dat ze er mee gestopt zijn, en zich tot op het einde concentreerden op televisie.
Toch vind ik deze radio best schattig, gebouwd tegen beter weten in... en een bewijs van de west-Vlaamse koppigheid? :-)

groeten

Kris

Precisia, industriële huisvlijt

door kris ⌂ @, Gent, België, 29-05-2011, 22:41 (4722 dagen geleden) @ soundman2
Gewijzigd door kris, 29-05-2011, 22:50

Hallo Hans,

FR-4 gebruik je hier avant la lettre, toen was het nog gewoon epoxy.
Epoxy printen waren toen veel duurder. Ik dacht dat alle andere fabrikanten idd pertinax gebruikten voor dit soort draagbaar. Reden?: Als kleine fabrikant wilden ze zich onderscheiden door de meest valbestendige radio te maken. Vraag is of de kast dit overleeft. Ik ga het niet proberen.

groeten

Kris

Precisia, industriële huisvlijt

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 29-05-2011, 23:11 (4722 dagen geleden) @ kris

kris,

bedenk dat automatiseren ook erg duur is.
inregelen van apparatuur elk type weer anders.

Automatisch bestukken van printen destijds moest je rollen onderdelen bestellen die in een volgorde op een spoel van een meter werden aangebracht.
Ook dat kost geld om die spoelen te maken

Dan je machines inregelen dat precies alles uitkomt daar waar je wilt in de gewenste volgorde.

Test mallen maken om printen te testen.
Is een mal met pennen op een testmachine die de printen op werking controleert.

Komt veel bij kijken om processen te automatiseren.

Robots inregelen, machines aanpassen aan product etc etc.

Bedoel bedenk maar eens een machine die 1 bepaald stukje ijzer in 3 bochten moet buigen.
Eerst stansen, dan verzamelen, bak maken dat alle plaatjes precies zo komen dat ze goed in de machine komen, machine ombouwen voor het buigen, instellen, buigmal maken, in uitschuif en oppak maken etc etc.

Ben in jaren 80 in diverse fabrieken geweest, telenorma, siemens Itt etc.
Gezien ook hoe IC's gemaakt werden, van tekentafel tot product.

Presentatie meegemaakt van de 1 MB geheugen IC, pff dat was wat.
1 MB hoe was het ooit mogelijk.....:-P

OOk productie begin tot eind de BC547.

enfin gaat allemaal niet van zelf en kan alleen maar bij zeer grote hoeveelheden dergelijke geautomatiseerde processen rendabel te krijgen cq een lage prijs per stuk.

Bedenk en reken mee de ontwikkeling van iets.

Vervolgens gaat de ontwikkeling hard dus je kunt wel 500.000 stuks maken maar als na verkoop 200.000 stuks je product verouderd is zit je met onverkoopbare zooi.

Kun je batches maken van 50.000 stuks maar de omstel kosten van je gehele fabriek kost ook dus geld.
Dubbele voorraadkosten van onderdelen, extra magazijn ruimte etc etc.

En ja als je je personeel maar een paar centen gunt, daar is niets tegen op gewassen.
Maar ook daar worden ze wijzer.

Denk niet dat jij 14u per dag en 7 dagen per week weerstanden gaat solderen in een bedompte ruimte met herrie en in die soldeerluchten gaat zitten voor € 5,- per dag toch?

Erger je koopt wel die zooi.

Vandaar dat ik bv zo min mogelijk van dergelijke zaken koop.

Precisia, industriële huisvlijt

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 29-05-2011, 22:43 (4722 dagen geleden) @ kris

Moet je je verdiepen in serie productie.

Of kijk eens naar uitzendingen als "how do they do it" daar zie je in diverse fabrieken hoe iets gemaakt wordt.

Bekleden van zo'n kastje in serie productie gaat dan in 1 minuut of zo.

Het is niet zo dat 1 persoon gehele zo'n toestel bouwt immers.

Kunststof matrijzen zijn en waren heel duur.
Jaren 80 zeker meer dan FL 150.000,- tot 300.000 iets dus van € 75.000,-á 200.000,-

afhankelijk van uit hoeveel delen zo'n matrijs bestaat.

Houten kastje is dan voordeliger in kleinere oplage.
met matrijs moet je over de 20.000 stuks komen voor beetje rendabel kastje.

ik schat opgebouwd totaal met afregelen 1 1/2 uur.
mannetje of 20 aan de lopende band elk 5 min of zo.

Precisia, industriële huisvlijt

door kris ⌂ @, Gent, België, 30-05-2011, 20:19 (4722 dagen geleden) @ Maurice
Gewijzigd door kris, 30-05-2011, 20:21

Beste Maurice,

bedankt voor je reacties, maar je lijkt wel van mening dat kleinere fabrikanten rendabeler produceerden dan de groten. Het feit dat kleintjes bijna allemaal van de markt verdwenen bewijst toch het tegendeel. (enkele luxemerken bleven over, maar das geen referentie in dit debat)

Uiteraard heeft het voor kleine series geen zin dure matrijzen te maken noch geautomatiseerde lopende banden, dat ben ik het helemaal met je eens. Maar het lijkt me dat de groten zoals Grundig en Philips toch wel heel veel toestellen produceerden van een model en ze dus goed verdienden aan serieproductie, gezien de grote massa waarin de "L4X'en" en de "boys" nog steeds te vinden zijn na 40 jaar :-) en dit overal in Europa. De radio uit dit topic vind je alleen in West-Vlaanderen ...

bedenk ook de volgende punten:
1) In 63 was een polysterol kastje veel attractiever dan een houten sigarenkist (zie de reclames van toen). (en als ik kijk naar de prijs van de kasten als wisselstuk waren die plastic behuizingen niet echt duur, houten kastjes werden even duur verkocht)
2)Misschien was de relatieve winst per toestel bij de kleine fabrikant wel groter, maar het gaat om de absolute opbrengst, die dan kan geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van nieuwe modellen (oa polysterlkastjes). Kleintjes hinken hier duidelijk achterop.
3) Alleen de allergrootsten ontwikkelen sleutelcomponenten zoals transistoren, buizen, miniatuurspoelen en weerstanden. De kleine spelers waren voor dit soort onderdelen 100% afhankelijk van de grote producent, die voor het afgewerkt product tevens en concurrent is. De dag dat David teveel voor de voeten van Goliath loopt kon deze laatste David heel eenvoudig de spreekwoordelijke nek omwringen. Dit is in de loop der geschiedenis tientallen keren gebeurd.

enfin, bedoeling van dit topic was de waarschijnlijk in kleinste seriematige geproduceerde FM transistorradio voor te stellen, misschien doet iemand beter?

groeten

Kris

powered by my little forum