zonnepalen en driefase (Algemeen)

door Harm , Enschede, 14-08-2022, 17:51 (613 dagen geleden) @ Paul van der Mast

Beste Paul,

over het gebruik maken van een 1-fase vs. een 3-fasen omvormer is op internet genoeg te vinden. Bv. het volgende artikel (https://chargeup-noord.nl/waarom-kiezen-voor-een-3-fase-omvormer-voor-uw-zonnepanelen/)

Nederlandse huisaansluitingen zijn ofwel eenfasig of driefasig. Het verschil is het aantal aders dat door de netbeheerder op uw woning is aangesloten. Bij een eenfase aansluiting komt al het vermogen door een kabel uw woning binnen, bij een driefasige aansluiting wordt dit vermogen over drie kabels verdeeld.

De meeste woningen in Nederland van voor 1990 hebben een 1 fase 25A of 35A hoofdaansluiting. Latere woningen hebben meestal een driefase 3x25A hoofdaansluiting.

Een 1 fase omvormer is meestal goedkoper en wordt daarom meestal aanbevolen bij onze zonnepaneel installaties. Een 1 fase omvormer kan zonder problemen op een driefasige aansluiting worden aangesloten. De netbeheerder adviseert daarin op welke fase uw zonnepanelen dan aangesloten dienen te worden. Een aansluiting op een enkele fase in uw groepenkast is echter alleen toegestaan tot maximaal 5.000kw om onbalans in het elektriciteitsnet te voorkomen. Dit betekend dat vanaf ongeveer 6.500Wp aan geïnstalleerde zonnepanelen een enkele 1 fase omvormer al geen optie meer is. Daarbij komt ook nog dat een 1 fase omvormer van 5000W al snel 22A aan stroom kan leveren. Deze stroomsterktes zijn teveel voor normale bekabeling in een woonhuis en ook is dit vaak al meer dan uw hoofdzekering in uw woning aankan zonder afbreuk te doen aan de selectiviteit volgens NEN1010.

Bij grotere installaties, vanaf ca 5.500Wp, ca 18 zonnepanelen, adviseren wij daarom meestal een 3 fase omvormer. Theoretisch mag er ook gebruik worden gemaakt van twee kleinere 1 fase omvormers maar dit is vaak een stuk duurder.

Echter ook bij kleinere installaties kan het een voordeel zijn gebruik te maken van een 3 fase omvormer. Een 3 fase omvormer heeft namelijk enkele voordelen:

Ten eerste kan er bij een driefase aansluiting gebruik worden gemaakt van dunnere kabels omdat de stroom over 3 aders verdeeld wordt. Bij een 1 fase omvormer moet er al snel voor een dikke dure kabel van 4mm2 of zelfs 6mm2 gekozen worden afhankelijk van de lengte van de kabel en het aansluitvermogen van de omvormer. Deze dikkere kabels zijn nodig om te voorkomen dat er kostbare zonnestroom verloren gaat door de weerstand in de elektraleidingen. Bijvoorbeeld wanner u zonnepanelen op een garage of schuur wilt laten installeren waar al een krachtgroep is aangesloten is kan het interessant zijn eerder voor een 3 fase omvormer te kiezen omdat dan de leidingverliezen lager zijn. Er hoeft dan ook geen nieuwe grondkabel getrokken te worden.

Ten tweede gebruikt u over het algemeen meer van uw eigen zonnestroom wanneer uw zonnepanelen op een 3 fase omvormer aangesloten zijn. In het geval van een 1 fase omvormer kan het zijn dat uw zonnepanelen aangesloten zijn op fase 1, maar uw grote verbruikers zoals de wasmachine, droger, kookplaat, vaatwasser op fase 2 en 3. Op een mooie zonnige dag levert u dan al uw zonnestroom terug in het net maar neemt u tegelijk wel stroom af van het net via fase 2 en 3. Indien u een driefase omvormer had gehad zou u een groot gedeelte van uw eigen zonnestroom zelf hebben gebruikt via fase 2 en 3. Overigens maakt dit voor uw energierekening nu nog niets uit omdat uw kWh meter van de netbeheerder intern verrekend wat er op de 3 fases gebeurd. Uw meter kan niet tegelijkertijd teruglevering en afname registreren, alleen het saldo.

Ten derde kan het raadzaam zijn voor een driefase omvormer voor uw zonnepanelen te kiezen wanneer u in een gebied woont waar al veel zonnepanelen zijn geïnstalleerd en het elektriciteitsnet daarvoor nog niet sterk genoeg is. Op een mooie dag met veel zon kan het dan gebeuren dat de netspanning boven de 253V uitkomt. Dit betekend dat uw omvormer zichzelf tijdelijk zal uitschakelen en uw zonnepanelen dus niets meer opleveren. Indien er voor een driefase omvormer wordt gekozen zal de stroom gelijkmatig over alle fasen worden verdeeld en is er dus minder kans dat een van de fasen in uw wijk “overstroomt” met zonnestroom en uw omvormer uitschakelt.

Al met al kan het het overwegen waard zijn te kiezen voor een iets duurdere driefase omvormer voor uw zonnepanelen.
Einde citaat.

Daarnaast speelt nog iets en dat is schaduw.
Je hebt grofweg 3 soorten omvormers:
1. stringomvormers (meerdere merken)
De goedkoopste oplossing en te gebruiken als er geen sprake van schaduw is.
De panelen staan in serie (of enige strings staan in serie). Bij slechte contacten bestaat de kans op vlamboogvorming, dus brandgevaar. Dit komt doordat de panelen max. zo'n 10A gelijkstroom kunnen leveren. Als er dan bv. 10 panelen in serie staan levert dat 400V bij 10A gelijkspanning op.
2. Optimisers (Solar Edge)
Elk paneel krijgt een optimiser die bij schaduw voorkomt dat de hele string uitvalt.
Naast de optimisers heb je nog een omvormer nodig. Er is geen kans op vlamboogvorming.
M.a.w. veilig en goed te gebruiken bij schaduw.
3. Elk paneel heeft z'n eigen omvormer (Enphase).
Het mooiste systeem, maar ook het duurste. Ik heb dit met 28 panelen in gebruik. Mijn panelen staan gericht op het oosten en westen. Op het zuiden heb ik 2 grote eiken staan.
In het woonhuis heb je alleen een klein kastje voor de opbrengstmeting. Wel moeten er een paar smoorspoelen in de groepenkast komen en een fasenkoppelaar of Q-relais (bij 3-fasen).

Succes met de voorbereiding.
Groeten, Harm.