Telefunken mechanische beeldplatenspeler (Toestel of techniek)

door soundman2 , Wouw, 29-12-2009, 16:44 (5235 dagen geleden) @ John Hupse †

Dat draaien (selector) zal wel via een indirecte besturing gaan. anders krast het zo op de plaat.

Ook tot mijn verbazing wordt de arm met het element en naald rechtstreeks via de draaiknop over de plaat getrokken. Je blijft tijdens het selecteren dus gewoon het beeld zien, wat natuurlijk wel zo gemakkelijk is voor de gebruiker.

De link die je opgeeft laat twee plaatjes zien van de groef van het latere Hitachi CED systeem (Fig 1 en Fig 2 zijn afkomstig van de Hitachi patentaanvraag). Bij het capacitieve CED systeem is er sprake van een echte V-groef.

Groeven TeD systeem, diepte circa 1 um

Het TeD systeem heeft zeer ondiepe groeven waar de naald in zijdelingse richting probleemloos overheen glijdt. Het nadeel hiervan is dat het transportsysteem van de arm nauwelijks door de groefwand wordt ondersteund, en dus zeer nauwkeurig moet werken. In de Telefunken speler wordt gebruik gemaakt van een directe koppeling (wormwiel plus tandwielen) tussen de Papst synchroonmotor en de armgeleiding.

Bij de weergave van een stilstaand beeld springt de naald steeds na een aantal beelden een paar groeven terug. Het beeld wordt dus niet helemaal bevroren, bij een snelle beweging blijf je deze iets zien.

Er is volgens mij geen guard band te zien, toch knap dat de kop precies op zo'n "groef" terecht komt. De plaat mag absoluut niet slingeren, maar volgens mij moet vanwege de tandwielkoppeling tussen de disk motor en de armworm, ook de plaat een bepaalde uitgangspositie hebben. Ik bedoel het volgende. Als de koppeling diskmotor-arm onveranderlijk is, en de plaat zou een halve slag gedraaid zijn tijdens het inladen, dan staat de naald tussen twee groeven.
Volgens mij waren de problemen bij dit apparaat best groot, om het juiste spoor te volgen. Ik neem aan dat de kop geen snelle zijwaartse bewegingen kon maken, zoals dat wel het geval is met de laserstraal in een cd-speler. Daar wordt een kleine excentriciteit van de plaat gewoon uitgeregeld door de laser te bewegen met een soort draaispoelinstrument.
Neemt niet weg dat het een knappe prestatie is om er uberhaupt een acceptabel beeld uit te krijgen.

Overigens is men bij de kleuren tv ook lang bezig geweest, tot in de jaren 50, met een mechanisch systeem, nl een kleurenwiel voor de beeldbuis (CBS). Het zou in Amerika geadopteerd worden. Uiteindelijk heeft de FCC de fabrikanten toch teruggestuurd met de opdracht om een geheel elektronische variant te maken.Daarop kwam RCA met de schaduwmaskerbuis. Dat systeem is in 1953 door de FCC geaccepteerd.
Kennelijk is het eenvoudiger om iets mechanisch uit te denken als electronisch.
Achteraf zeg je soms, gek dat ze daar niet eerder aan gedacht hebben.
Soms kan iets wel ontworpen worden, maar laat de techniek het nog niet toe om commercieel iets aantrekkelijk te maken. In de jaren 40 kon men best een geheugen bouwen van een terabyte, maar dan had je wel wat dubbeltriodes nodig en als 1 % daarvan niet werkt, dan had je waarschijnlijk al 50 pallets vol kapotte buizen. (Overigens waren pallets toen ook nog niet uitgevonden.)

Henk Roovers