Stroombesparen: Radio's (Toestel of techniek)

door Gerard in Zeist , Zeist, 13-04-2019, 11:43 (1834 dagen geleden)

De afgelopen maanden heb ik tests gedaan met manieren om te besparen op het vampiergebruik van transistorradio's, een soort apparaten wat vrijwel iedereen in huis heeft. Ik heb in vrijwel elk hoekje en gaatje van mijn huis een toestel staan, om de momenten op te fleuren dat ik daar zit. Alles bij elkaar wel een tiental radio's die incidenteel worden gebruikt. Ook met ingebouwde cassette of Cd speler.

Drie toestellen zijn buizenradio's, die hebben tijdens het luisteren een wat hoger gebruik maar als ze uit staan gebruiken ze niets. Dus over "vampiers" geen klagen! En ze horen ook niet op dit Forum. Transistorradio's gebruiken vrijwel allemaal ook stroom als ze uit staan, dit is het gevreesde vampiergebruik. Portables met netvoeding hebben de schakelaar vrijwel altijd in het DC-deel. Huiskamersets met afstandbediening hebben een stand-by functie en dito verbruik.

Om hoeveel gaat het? Metingen geven uiteenlopende waarden van bv 0,4W voor de Philips 50IC361 tot 1,8W voor de Grundig Ocean Boy 204. Als je geen Wattmeter hebt, denk aan typisch 1 Watt voor een portable met ingebouwde netvoeding.

Twee van de toestellen bij mij hebben onooglijk kleine, lastig te vinden schakelaartjes en van deze toestellen liep ook de netkabel in het zicht. Daar heb ik een snoerschakelaartje gemonteerd, met viltstift beschreven waarvoor het dient, en die radio's worden nu dus van het net gehaald als ze niet gebruikt worden. De schakelaartjes haal je voor 50 cent uit de Kringloop of recycle je van oude troep die je toch nog hebt liggen. Een werkje van 5 minuten en de investering van 50 cent is in drie maanden terugverdiend!

Nog goedkoper is natuurlijk altijd de stekker eruit trekken! Maar dat vind ik zelf niet chic en ik ben er te lui voor, het moet wel gemakkelijk blijven. En de radio op batterijen laten spelen kan ook een goeie manier zijn om vampierverbruik te voorkomen. Een nieuwe DAB-radio wordt met geschakeld voedinkje geleverd dus vervangen is ook een optie (als je geen hekel aan DAB hebt). Maar liever gooi je natuurlijk niet een bruikbaar toestel weg.

Een paar andere toestellen hebben juist heel mooie aan/uitknoppen en liggen aan keurig weggewerkte snoeren. Spannend experiment: kunnen transistorradio's spelen op geschakelde voedingen? Het blijkt wat wisselend te werken, met ruwweg als antwoord: op FM wel, op MG niet. Voor een DX-set waarmee je verre kortegolfstations wilt ontvangen kun je beter de transformatorvoeding houden.

De spanning waarop radio's werken is niet heel kritisch. Heb je bv een toestel voor 4 batterijtjes, samen 6V, dan zal het zeker genoeg hebben aan 5V uit een USB stekker, want met enige daling van de batterijspanning is rekening gehouden. Maar de interne netvoeding geeft typisch 9 of 10 Volt af, en het toestel presteert dan beter! Bv 10,6V voor de voeding van een Philips D2000/00. Dus is een 5V tot 9V voeding toepasbaar. De 9V is natuurlijk ook prima voor toestellen die op 6 batterijtjes moeten spelen en voor 8 ook, dus eigenlijk altijd!

In de toestellen maak ik een DC-connectortje, zo eentje waarbij de batterij wordt losgekoppeld als je er een plugje insteekt. Hiervoor moet je de radio openschroeven dus je knutselplezier duurt iets langer dan vijf minuten. Passende stekkertjes aan de voedingen maken, of die zitten er al aan, en klaar is Kees! De schakelende voedingen hebben, wanneer onbelast, een net-opname van minder dan 0,2W, het loopt een beetje uiteen van 0,1 tot 0,15W zodat een vampierreductie van typisch 1W per toestel wordt gehaald.
Mijn leverancier stuurde me ook een paar voedinkjes met een LED-lampje erin. Schattig gezicht natuurlijk, maar met LED trekt de voeding wel zo'n 0,1 tot 0,2 W meer (kosten 40ct per jaar) dus ja, als je echt tot de bodem wilt gaan schroef je die stekker even open, serieweerstandje lossolderen en weer dicht! (En beter opletten bij je volgende bestelling...)

Het geluid? Er is veel verschil tussen voedingen en tussen radio's. Op AM hoor je vaak de voeding werken, waarbij bv iPad-voedingen juist vrij stil zijn en zelfs op MG bruikbaar. Houd de radio een beetje bij de voeding vandaan (lengte van snoertje)! Op FM hoor je op sommige toestellen wel een gefluit tussen de stations, maar zodra je hebt afgestemd is er geen verschil te horen met een trafovoeding.

En als je dan heerlijk naar je radio's zit te luisteren is het natuurlijk geweldig als dan deze mail binnen rolt van je stroomleverancier: